De baten van handel

www.youtube.com/watch?v=YwW_zZlBVMg

Wantrouwen Euro deel 2

In het weekend blogde ik al over de oplopende ted spread. Sinds het weekend is de Euro verder gezakt en was het Spanje bijna niet gelukt om een obligatielening te plaatsen. Gister wilde de Spaanse overheid €8mrd ophalen. Ondanks historisch hoge rente was de intekening zo beperkt dat uiteindelijk besloten is €1,5 mrd minder te plaatsen. De soap wordt donderdag vervolgd als Spanje nieuwe 10 jaars leningen in de markt wil zetten.

Mooie titel

Erg leuk. Ga een paar colleges verzorgen op Nyenrode. In het Engels klinkt het ook nog best chique: senior lecturer

http://www.nyenrode.nl/FACULTYANDRESEARCH/INTERNATIONAL/FACULTY/Pages/Default.aspx

Wantrouwen in Europees steunpakket

Ondanks de grote woorden over het Europese noodfonds van 750 miljard euro hebben de markten er nog niet heel veel vertrouwen in. Bij de banken lijkt het onderlinge vertrouwen behoorlijk aangetast. Het is nu een belangrijk spelletje geworden om in te schatten wie voor hoeveel bloot staat aan potentiele risicovolle Euroleningen. Het is een beetje hetzelfde als rond Lehman, maar dan nog op en beperktere schaal (zowel qua miljarden als qua diepte van het wantrouwen). Wat kunnen we volgen de komende tijd om te zien hoe het verder gaat? De TED spread (volgens de meeste de meest zuivere indicator van risico), deze is al opgelopen van 0,10 naar 0,29 het hoogste niveau sinds augustus vorig jaar.

Wie is er nu lui?

Grappig, en wellicht weer een valse statistiek. Maar de OECD laat het volgende zien over het aantal gewerkte uren per week.

Wat blijkt die "luie Grieken" werken volgens de OECD een stuk meer dan de kritische Duitsers, om nog maar te zwijgen over onszelf. Je zou bijna begrijpen waarom ze zo jong met pensioen gaan/willen.

Reservemunt? Nee reservemetaal

De Amerikaanse economie staat er al een tijdje niet florisant voor. Het huishoudboekje van de Amerikaanse staat wekt ook zorgen. De afgelopen weken is ook de Euro van zijn voetsuk gevallen. Dus waar moet je nu als zelf respecterende centrale bank uit China, Saudi-Arbabie of andere Golfstaat? Wel nu het blijkt dat de Dollar nog steeds populair is, maar dan hebben we het wel over de Australische en de Canadese. Helaas zijn deze markten niet zo liquide. De Braziliaanse Real kan volgens sommige op termijn uitkomst bieden, maar nu nog niet. Dus kopen de centrale banken van China en andere opkomende markten meer goud, maar ook wat zilver en platina. Centrale banken zijn overigens niet de enige die in de edelmatelen vluchten. Historisch gezien zijn de metalen veel meer bestand tegen inflatoire druk waardoor ze ook bij andere partijen nu een stukje populairder worden. Gevolg, flinke prijstijgingen.

Negatieve innovatie

Het is een onderwerp waar ik niet zo vaak over blog, zeg maar bijna nooit. Maar innovatie is niet het manna from heaven waarvoor sommige economen en beleidsmakers het (hebben ge) houden. Innovatie is nu juist een van die zaken die erg complex is en waarvan we te weinig weten. Dan bedoel ik niet macro-economisch. Daar kan je natuurlijk zeggen dat innovatie positief bijdraagt aan economische groei. Dat verband bestond in elk geval zeker tot 2008. En bestaat op veel terreinen nog steeds.
Maar als je dieper gaat kijken, zitten er veel haken of ogen. Vooral in (vitale) netwerken blijken innovaties soms onbedoelde of minder onbedoelde maatschappelijke gevolgen te hebben. Neem nu de innovatie in de finaciële sector, prachtig allemaal heeft ons veel goeds gebracht, maar het blijkt toch elementen van negatieve innovatie te hebben. Eerst hebben we daaraan mogen proeven in het kader van de kredietcrisis, en nu ook in het kader van de landencrisis/ sovereign debt crisis. Immers hoe ver was Griekenland gekomen zonder de cross-currencyswap van Goldman Sachs? Negatieve innovatie dus die grote maatschappelijke gevolgen heeft doordat netwerksystemen door innovatie in gevaar zijn gebracht.
Wat is dan de oplossing? Niet innoveren zeker niet, maar wel meer verstand van wat er binnen sectoren en binnen netwerken gebeurt. Heel afgezaagd, maar ik neig toch naar beter (wat niet het zelfde is als strenger) toezicht.

Economie rap

Ik heb hem ook maar als tool op de blog gezet, want leerzaam en laagdrempelig. Wanneer functioneert een markt? Wat zijn de principes van de economie, leer het door de vraag en aanbodrap

Moral hazard banken worden moral hazard landen?

Een aantal zware bevallingen zijn gedaan het afgelopen weekend.
1) Er komt een vrij substantieel fonds om landen die een financieel te groot jasje aan hebben gehad te helpen. Wat het effect daarvan op het gedrag van die landen zal zijn moeten we maar zien in de toekomst. De economie kent het begrip moral hazard in het Nederlands: Moreel gevaar waarmee wordt bedoeld dat iemand zich risicovoller gaat gedragen, zodra hij verzekerd is. Of dat effect hier opgaat zal de tijd leren.
2) Er komen EU bonds toch een kleine vorm van financiële innovatie. Ik ben wel benieuwd in de rating en rente op dit nieuwe product.
3) De monetaire bommenwerpers rukken uit. Gister al is de ECB begonnen met het opkopen van staatsobligaties van Europese landen. De quantitative easing is daarmee ingezet. Na exotische producten van banken als onderpand te accepteren krijgt de balans van de ECB nu ook "exotische staatsobligaties" op de balans. Het is eigenlijk gelijk aan wat de FED, BoE en BoJ al een tijdje doen. Maar binnen de Eurozone nieuw. Het zal zeker de angst voor toekomstige inflatie aanwakkeren. Gelukkig is er wel wat speling aangezien er in het meerendeel van de EU landen de private sector aan het deleveragen is (zoals blijkt uit de gegevens over de kredietverstrekking en de bank lendingsurveys van de ECB). En zonder vraag naar producten geen inflatie. Vraag is wanneer dit proces omslaat.

Conferentie microdata 2010

Voor het werk bezig met het organiseren van een conferentie vol internationale toppers. Onderwerp Productivity and internationalisation: A microdata approach

Er is ook een mooie site van de conferentie microdata klik hier

Of bezoek http://microdata2010.nl t.z.t. zullen ook de papers op deze site verschijnen.

Aantallen sovereign defaults

Overzicht sovereign defaults Europa

Zijn de Grieken zielig?

Nee en ja. Nee, want het is de erfenis van een te royaal leven met te hoge loonstijgingen tov andere landen, te veel uitgaven met te veel geleend geld, met te weinig hervormingen. Het geld kon tegen relatief lage rente door de veiligheid van de euro jaren lang geleend en gespendeerd worden door zowel de overheid als de huishoudens. Nu volgt de rekening voor het leven op te grote voet. Dus eigenlijk eigen schuld dikke bult.
Maar helemaal niet zielig, nou niet helemaal. De enige uitweg voor Grieken is deflatie, waarmee ik bedoel dat de Grieken moeten zorgen dat hun kostenniveau daalt tov hun concurrenten. Zo'n deflatoir proces is echter erg pijnlijk. Het vergt een aanpassing van de lonen en prijzen in Griekenland. Gaat gepaard met economische krimp en hoge werkloosheid, wat het probleem van de hoge schulden voor de huishoudens alleen maar erger gaat maken. Ter illustratie Standard en Poor ramen dat de Griekse economie pas rond 2017 weer op het piek niveau 2008 zal zitten. Al die tussenliggende tijd zal de gemiddelde Griek met een lager inkomen zijn schulden moeten aflossen en rente moeten betalen. Het is eigen schuld dikke bult, maar toch wel een beetje zielig.

De zegen van een grote bankensector

Echt een enorme zegen zo'n grote financiële sector in Nederland. Evenals de hoge kwaliteit van het risicomanagement overigens.

Baltische staten

Ik ga dit jaar op vakantie naar de Baltische staten. Daar ga ik rondtrekken. Aardig is dan eens even te kijken hoe het gaat met zo'n land, of in dit geval met die landen. Welnu een stuk beter dan ik dacht en een mooi voorbeeld voor de Grieken. Na een stevige economische krimp (Estland -15%, Letland -18.5% en Litouwen -15.3%) begin 2009 zal er tijdens mijn zomervakantie wellicht alweer de eerste tekenen van groei te bespeuren zijn. Knapper nog, ondanks de enorme economische krimp heeft de overheid het vertrouwen van de financiële markten weten terug te winnen. De credit default swaps (zeg maar maar de financiële thermometer voor wanbetaling) voor de Baltische staten zijn weer terug op niveau's van voor de crisis of iets daarboven. Dit terwijl de premies eind 2008, eerste helft 2009 op grote hoogtes stonden (ook hoger dan die van Griekenland voordat de Grieken hulp vroegen). Dit komt doordat de Baltische tijgers een geloofwaardig pakket pijnlijke bezuinigingen hebben weten door te voeren. Daar kunnen de Grieken nog wat van leren.

Conferentie over internationalisering en micro-data.

Het onderwerp klinkt een beetje sullig, maar is voor een open land als Nederland zeer relevant. Wij verdienen immers zo'n beetje al ons brood (beleg) in het buitenland. Het meten hiervan blijkt echter zeer complex.

Met Henri de Groot, Harry Garretsen, Fabienne Fortanier en Peter van Bergeijk werken we aan een conferentie die een nieuwe zwengel moet geven aan het internationaliseringsdebat in de Nederlandse wetenschap en binnen het beleid. In de conferentie zullen we onder andere stil staan bij de vraag wat meten we nu eigenlijk als we modellen draaien over de effecten van internationalisering? Zitten er toevallig addertjes onder het gras?

We hebben al een indrukwekkende lijst keynote speakers binnen gehaald waaronder Bradfort Jensen, Peter Schott, Joachim Wagner, Andrew B Bernard, Robin Lynch en Art Ridgeway. Het programma begint ook redelijk vorm te krijgen. Vandaag de eerste officiële vooraankondiging op internet zie hier

Griekseschuld krijgt hartaanval

Oranjelijn is rente op Griekseschuld (2jr), witte lijn de Engelse

Overheidsschuldencrisis en verzekeraars

De veenbrand die de Griekse overheidsfinanciën misschien veroorzaakt kan nog wel eens onverwachte slachtoffers maken. Op 15 april heeft de Europese Commissie pensioentoezichthouders overrulled die strengere kapitaaleisen aan pensioenfondsen wilde opleggen. Gevolg is dat de pensioenfondsen mogen werken met risicomodellen waarin staatsobligaties risicovrij zijn.....tsja

Duitse banken Franse banken

Zou de reden achter de sterke steun van de Fransen voor het reddingsplan voor Griekenland liggen aan het feit dat Franse banken €75 miljard aan Griekse staatsoblogaties op de balans hebben staan? En dat een failliet van Griekenland Franse en andere Europese banken in een nieuwe crisis kan storten? In dat geval zouden ook de Duitsers het plan van harte moeten steunen daar hebben de banken €45 miljard aan Griekse staatsobligaties in de boeken. Dat is in potentie een stuk grotere schade dan de bijdrage van €8,4 miljard die de Duitsers aan (het eerste deel van) de redding van de Griekse overheidsfinanciën moeten betalen.

Grondstoffen

Er is wat aandacht voor de schaartste aan grondstoffen en opkomend "rescource nationalism". Ik zie ook risico's daar waar er maar 1 aanbieder van een schaars goed is, wat eventueel ook nog eens een staat kan blijken te zijn. Als je echter prijs en hoeveelheid tegen elkaar afzet blijkt dat zelfs van de hele zeldzame grondstoffen het aanbod nog wel op de prijs reageert.

EMU schuld

Normaal waag ik me niet aan politieke uitspraken. Dus ik quote gewoon: "Vanuit economische theoretisch perspectief zijn echter zowel de 60% EMUschuld norm als een schuld van 0% willekeurig. Dit geldt dus ook voor de hiervan afgeleide normen voor tekort."Aldus het CPB.

Nederlandse schuld 92% in buitenlandse handen

In economenland kijken veel mensen naar het bezit van Amerikaans schuldpapier. Daar wisselen Japan en China stuivertje om wie het meeste treasury bonds in het bezit heeft. Maar hoe zit het nu met de Nederlandse staatsschuld? in 2008 en 2009 werd voor 70 miljard aan nieuw schuldpapier door de staat uitgegeven. Het grootste gedeelte van deze schuld is gekocht door private partijen uit OESo landen. Het gaat hier dan om 50%. De andere 50% is gekocht door centrale banken van andere landen, vooral de centrale banken van Japan en opkomende economieën vergrootte hun bezit. In totaal werd 92% van de Nederlandse staatschuld de afgelopen 2 jaar verkocht aan buitenlandse partijen.

2e openbare optreden Rijkman Groenink

Deze week nam Rijkman Groenink plaats op de bank van de UvA studievereniging Sefa. Dit in het kader van de zogenaamde "Room for discussion" sessies. In de lawaaierige centrale hal van de universiteit worden bekende mensen uit bedrijfsleven en politiek geïnterviewd door een student met iets te lang haar in een keurig suit-supplypak. Het type student waar Youp van 't Hek zich zo graag bier mee drinkt.
In deze setting gaf Groenink zijn 2e openbare optreden na de vijandige overname van ABN-Amro door het bankentrio. Groenink was "als van ouds" aldus verschillende media. Hij was vol zelfvertrouwen en nog steeds verbolgen dat zijn mooie bank te grabbel was gegooid. Verder hadden jan en alleman van alles fout gedaan en zou de ABN op eigen kracht een groot deel van de kredietcrisis hebben overleefd. Ook was het allemaal misperceptie over zijn bank. Onder zijn leiding was de bank concurrerend, helemaal niet duur en zeer winstgevend.
Ik ken de beste man niet, dus ik moet eigenlijk niet oordelen. Maar ik wordt er wel erg moe van. De staat heeft inmiddels 30 mrd in de gezonde bank van Groenink moeten pompen. RBS heeft naar eigen zeggen tientallen miljarden moeten afschrijven op hun deel van de ABN overname omdat er veel meer slechte risico's in zaten dan gedacht. Nu blijkt ABN ook nog het grootste slachtoffer te zijn van de fraude die Goldman Sachs heeft gepleegd, geen andere bank leed zoveel verlies op de Goldman producten (841 mln). Lees geen andere bank was zo dom zoveel slechte Goldman producten te kopen. Maar nee hoor, volgens Groenink heeft hij geen fouten gemaakt, was zijn bank de beste, waren er maar beperkt slechte risico's. Zucht.

Waar zien we de risico's terug?

Keynes versus Hayek

De Keynes versus Hayek rap, inhoudelijk nog kloppend ook, over de boom-bustcycle. Grappig.
http://www.youtube.com/watch?v=fifDL3Shbi0&feature=related