Nu gratis: beleggingsadvies van DNB

Misschien komt het door alle kritiek op het handelen van de afgelopen tijd maar het is toch opmerkelijk. Kennelijk geeft DNB nu ook beleggingsadvies. Zie hiervoor de laatste regels in onderstaande bericht.

Balance sheet recessions

In april van dit jaar was richard koo in hetland en sprak ik met hem over balance sheets recessions. Toen zag de wereld er somber uit. Iedereen was geschokt door de scherpte van de recessie en probeerde te begrijpen wat er aan de hand was. Het scenario dat Koo schets, waarin mensen door te veel schuld en dalende waarde van bezittingen als een gek schulden gaan afbetalen, leek de gebeurtenissen vrij goed te verklaren. Zijn theorie was gebaseerd op zijn ervaringen in Japan na barsten van de vastgoedbubbel aldaar.

Koo was deze week weer in het land en hij was zo vriendelijk om wat plaatsen te laten reserveren voor "zijn vrienden van de overheid" tijdens zijn laatste lezing van zijn road show. Ook presenteerde hij een geupdate versie van zijn boek "The holy grail of macro economics, lessons from japans great recession".

Paar interessante observaties.

1) De sprong in Amerikaanse savings is zo groot dat Amerika helemaal niet meer afhankelijk hoeft te zijn van de Chinezen voor financiering van hun tekort. Sinds eind 2006/ begin 2007 zijn de Amerikaanse besparingen ten opzichte van het BBP met 8,9 procentpunt gestegen. Bijna net zoveel als het begrotingstekort.

2) Amerikaanse huizenmarkt is behale het onder segment nog helemaal niet gestabiliseerd. Ondersegment is alleen stabiel bij de gratie van een $8000 koopsubsisie voor first time buyers.

3) Waar in een normale recessie rekening wordt gehouden met een vertraging van 6mnd tot 1 jaar voordat monetair beleid effectief is zien we nu na 2 jaar sinds de eerste renteverlagingen in de VS nog steeds nauwelijks effect van deze verlagingen.

Beeldend: verdeeldheid in de EU

If you play word association, it turns out that for many French classroom, the polar opposite of "competition" is "solidarity". For Anglo-Saxon liberals the instinctive oposite of "competition" is "monopoly". See here the problems of the EU.

China en inflatie

Wat ik me afvraag is wat er gaat gebeuren als de Chinezen de tip ( oa van OECD en IMF) op gaan volgen om zich meer te richten op de binnenlandse consumptie en minder export afhankelijk te worden. Er zijn vele studies geweest die het inflatiedrukkende effect van Chinese importen op de Westerse economie in kaart hebben gebracht. De Chinese importen in de Westerse landen waren zelfs een van de belangrijkste redenen dat, ondanks zeer ruim monetair beleid, de inflatie tussen 2001 en 2008 zeer laag was. Logisch lijkt het dat het eerdere deflatoire effect van de Chinese exporten in Westerse economiën dan deels wegvalt. Hoe daarmee om te gaan heb ik nog niet veel over gehoord.

Misschien valt het toch mee

Gister was ik nog erg pessimistisch over de inspanningen van onze Chinese en Amerikaanse vrienden om tot een klimaat akkoord te komen. Maar het tij is in elk geval in zoverre gekeerd dat er weer wat positieve berichten naar buitenkomen over de ambities om in Kopenhage toch met iets op tafel te komen. We gaan het zien, ik hoop dat er echt iets van komt.

De glans eraf

De VS en China houden elkaar in een wurggreep op het klimaatdossier als ik de kranten mag geloven. De VS wil dat China zich eerst commiteert aan een bindende reductiedoelstelling. China wil eerst dat de VS en andere Westerse landen inzichtelijk maken hoe ze ontwikkelingslanden gaan compenseren, hiertoe zijn zij verplicht wegens de erfenis uit het verleden. Het Westen is verantwoordelijk voor meeste uitstoot tot nu toe als cummulatief wordt gemeten.

Nu de VS en China/ Obama en Hu elkaar dwars gaan zitten lijkt een klimaatverdrag in Kopenhagen verkeken. Problematisch voor het milieu maar ook problematisch voor de uitstaling van de wereldleiders. Het grootste en belangijkste probleem dat ons te wachten staat kunnen ze niet gezamenlijk oplossen. Het smalle individuele belang prevelleert boven het maatschappelijk wenselijke. Als econoom denk je dan aan het prisoners dilemma en de niet efficiënte uitkomst die dit veroorzaakt. Als mens denk je er gewoon aan dat ook nieuwe leiders zoals Obama snel hun glans kunnen verliezen en dat de huidige gang van zaken slecht is voor iedereen.

NL groeit weer

Ik ben, zeker voor mijn doen, laat met het bericht over de terugkeer van de economische groei in Nederland. Dit heeft een reden. Ik wist niet wat ik moest bloggen over de cijfers. Wat zeg je over een minimale groei die vooral komt door overheidsuitgaven? Wat zeg je over een groei die zo beperkt is dat het in herzienningen van de groeiramingen makkelijk geen groei kan blijken? Niet zo veel dus.

Afbouwen van off-balancesheet risico's overheid

Donderdag was Simon Evenett de hele dag in Den Haag op een aantal discussies te verzorgen. Ik was bij verschillende gelegenheden aanwezig en een paar zaken bleven mij erg bij. Hij sprak strenge woorden tot de NMa (onze mededingsingsautoriteit). Hoe kan het dat mededingingsclubs zo afwezig waren tijdens de crisis? Waarom hebben zij niet een kader neergelegd waarin omschreven stond hoe subsidies in de crisis konden worden vormgegeven zonder de mededinging sterk te beperken (zoals nu wel het geval is)? M.a.w. waarom is er geen kader neergelegd dat algemene consumptie had doen aanjagen ipv regelingen voor individuele bedrijven of sectoren?

Naast de zijn boodschap aan de NMa over het verleden had hij ook grote vragen voor de toekomst? Hoe komen wij weer van alle subsidieregelingen af? Veel zijn gegeven in de vorm van garanties, ookwel het off balancesheet knutselen van de overheid. Hierdoor drukken de regelingen niet op het tekort, waardoor de bezuinigingsdruk niet direct op deze regelingen terecht zal komen. De kans dat de garantstellingen snel zullen worden afgebouwd is daardoor een stuk kleiner.

De staat maakt zijn comeback

Als wij lezen over de rol van de staat in de economie gaat het meestal over China of Rusland (of misschien Frankrijk). Echter ook in Nederland is de rol van de staat in de economie een comeback bezig. Deels is dit noodgedwongen door de interventies in de finaciële sector vorig jaar. Dit is echter maar een deel van het verhaal. De staatsrol groeit namelijk ook sterk door de expansie van onze "nationale kampioenen". Het laatste voorbeeld daarvan is de overname van Transpower door Tennet (100% staatsbedrijf). Eerder mocht ook al Gasunie een deel van het Duitse gasleidingennetwerk overnemen en participeren in Nord Stream. Daarnaast heeft Schiphol zijn internationale expansie ingezet met een deelname in Aeroports de Paris. De Nederlandse staat heeft via de investeringen van onze staatsbedrijven zo een flinke vinger in de pap gekregen in belangrijke netwerken in het buitenland. Ik vraag me af of onze Duitse en Franse buren in dit kader met al geknepen billen naar de verkiezingspeilingen in Nederland kijken.

De baan van de toekomst: statisticus

In de New York times stond een lovend artikel over statistici en hoe dit de baan van de toekomst zal zijn. Grappig. De meeste statistici (er zijn uitzonderingen) die ik ken zijn nog steeds van het tikje sullige stempel. Ze zijn goed in het analyseren van data maar begrijpen daarna niet precieswat het nu echt betekend. Ook bij de analyse van de crisis deden deze problemen zich op. Te veel mensen hielden vast aan relaties die ini de economie zouden bestaan. Deze relaties waren gevonden in "normale tijden" en bleken in tijden van crisis dus niet op te gaan. Het werd weer tijd voor het gewone na denk werk en dat viel een hoop economen vies tegen.

Wat mij betreft gaat het om de samenwerking tussen verschillende disciplines in de economie of iedere andere wetenschap wat dat betreft. Economen moeten blijven begrijpen wat er gebeurt in de economie, met of zonder beschikbare data. Het hoogste goed is niet het ontwikkelen van een mooi model dat onder heroïsche veronderstellingen de werkelijkheid kan verklaren. Data zijn handig voor de beleidsonderbouwing maar gezond verstand is een must.

Amerikaanse economie klimt uit recessie

De Amerikaanse economie is in het derde kwartaal met 3,5 procent gegroeid op jaarbasis. Daarmee is eindelijk, na vier achtereenvolgende kwartalen met krimp, een einde gekomen aan de langste recessie in de Amerikaanse economie sinds het begin van de metingen in 1947. Het is ook de langste recessie sinds de grotte depressie van de jaren 30 van de vorige eeuw.

Belangrijk in de economische ontwikkeling zijn de uitgaven van consumenten. Deze gingen in het derde kwartaal met 3,4 procent omhoog. De investeringen in vastgoed namen zelfs met ruim 23 procent toe ten opzichte van het voorgaande kwartaal en leverden daarmee voor het eerst sinds 2005 weer een positieve bijdrage aan de Amerikaanse economie.

De investeringen van het bedrijfsleven lagen afgelopen kwartaal nog altijd 2,5 procent lager dan in het voorgaande kwartaal.

Grote vraag is nu natuurlijk, blijft het herstel aanhouden of zakken we volgend jaar weer terug? En vooral wanneer gaat de arbeidsmarkt in de VS weer aantrekken want daarop zijn de ontwikkelingen nog steeds dramatisch.

Export EU versus niet-EU

CBS publiceerde recent over de verschillen in de handelsontwikkeling in EU landen versus niet EU landen. Het is in het nadeel van Nederland dat ons handelspatroon zo sterk op de EU geconcentreerd is. De dynamiek zit namelijk op de opkomende markten.

http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/dossiers/globalisering/publicaties/artikelen/archief/2009/2009-2914-wm.htm

Op zich natuurlijk niet vernieuwend, in 2004 was deze constatering al prominent deel van de middellange termijn visie van de BEB. Banken schrijven al jaren over het belang van de BRIC's en dergelijke. Maar het is toch altijd aardig als een voorspelling van economen uitkomt.

Oratie Peter van Bergeijk

Donderdag 29 oktober was de oratie van Peter van Bergeijk op de ISS, de nieuwste dependance van de Erasmus. Voorafgaand mocht ik al discussiant optreden tijdens het seminar over de-globalisering. Gelukkig had ik de stukken niet op tijd zodat ik geen hinder ondervond van een goede voorbereiding. Hierdoor moest ik opletten op wat de sprekers Mansoob Murshed, Irene van Staveren, Max Spoor en arsel en zeiden. Het was een plezierige bijeenkomst met zeer diverse papers: het effect van voluntary export restraint/handelsbeleid in een Keynesiaans model om de onbalans binnen de G2 op te lossen, het effect van volatiliteit van fdi op welzijn, iets over the new green deal, en de crisis en groeiproblemen in Oost Europa.

Bij al deze papers staat voor mij eigenlijk een ding voorop. We moeten beter doorzien wat de effecten van financiële stromen/kapitaalmarkten zijn en welke gedragseffecten die teweeg brengen. Unbalances zijn gerelateerd aan de financiele stromen en onbalansen blijven lang bestaan op financiële markten. Voluntairy export restraint klinkt mooi maar is niet de praktijk, onbalansen worden alleen maar erger. De volatiliteit van fdi (of erger portfoliobeleggingen) worden beïnvloed door een grote mate van kudde gedrag van investeerders. Groene investeringen blijken lastig financierbaar. De 'oplossing' voor de crisis in Oost Europa is zeer verbonden met het oplossen van de problemen in het bankensysteem, maar ook met de problemen van de schulden van individuele huishoudens en de gedragseffecten die het meebrengt. Zo kan je 4 zeer verschillende papers in wisselende vormen van uitwerking toch nog een beetje bij elkaar praten.